Het kruis: waar liefde en recht elkaar ontmoeten

God heeft twee kanten die lastig met elkaar te verenigen lijken, namelijk de liefdevolle kant en de heilige, rechtvaardige kant. Ik heb in elk geval best geworsteld met mijn beeld van God als liefdevolle vader enerzijds en een heilig en rechtvaardig God aan de andere kant. Die beelden kon ik gewoon niet met elkaar verenigen. Want een liefdevolle vader klinkt als iemand die dichtbij is, van je houdt en met je wil knuffelen en je onvolkomenheden door de vingers ziet en voor lief neemt. Maar een heilig en rechtvaardig God, de God die de hemel en aarde gemaakt heeft, waarvoor je ontzag moet hebben, klink groot en ver weg, als een iemand die je van veraf doorziet en geen enkele fout onbestraft laat.

God is een liefdevolle vader die van je houdt, maar Hij ziet geen zonden door de vingers, want Hij is rechtvaardig en haat onrecht, maar toch vergeeft Hij zonden…? Hmm hoe kan dat toch…? Zo denkend kwam ik tot de conclusie dat er maar één mogelijkheid is. De enige mogelijkheid om die twee beelden van een liefdevolle vader en een rechtvaardig God met elkaar te verenigen is door Jezus aan het kruis. Door het kruis – dat is het verlossingswerk van Jezus; Zijn lijden en sterven, Zijn opstanding en Zijn hemelvaart – is met alle zonden afgerekend en kunnen wij in de nabijheid komen van een heilig en rechtvaardig God en Hem als vader kennen.

Gods liefde en rechtvaardigheid kunnen niet los van elkaar gezien worden. Over Gods liefde of rechtvaardigheid kan niet verteld worden zonder ook over het kruis, het verlossingswerk van Jezus te praten, anders raakt het uit balans.

Liefde zonder rechtvaardigheid leidt tot tolerantie en zet de deur open voor dwalingen: ‘Dat homostel heeft zo’n liefdevolle relatie, dat moet wel van God zijn!’ ‘Wat maakt het uit dat we met elkaar naar bed gaan terwijl we niet getrouwd zijn, we houden toch van elkaar?’ ‘Hoe kan een liefdevolle God nou mensen naar de hel sturen?’ ‘Zijn Zoon aan een kruis laten sterven, dat past toch niet bij een liefdevolle God?’

Rechtvaardigheid zonder liefde leidt echter tot veroordeling. Als je Gods rechtvaardigheid brengt zonder te spreken over Zijn liefde breng je mensen onder de wet en onder veroordeling – van zichzelf en van anderen: ‘Ik ben door en door slecht, hoe kan iemand, laat staan God, van mij houden?’ ‘Als ik maar doe wat God zegt en laat wat Hij verboden heeft, zal Hij me wel accepteren.’ ‘Die mensen zijn zo zondig, hoe kan God hen nou zegenen?’ ‘Waar heb ik dat nou aan verdiend!?’

Het zijn eigenlijk twee kanten van dezelfde medaille. Ik denk dat er van oudsher te veel nadruk heeft gelegen op de rechtvaardigheid van God. Het christelijk geloof werd gereduceerd tot een wettische religie, waar het alleen om regels draaide. ‘Dat mag niet!’ ‘Dat moet!’ ‘Pas op!’ Aan het feit dat God een liefdevolle relatie met de mensen wilde en daarvoor zelf mens was geworden om met het zonde-probleem af te rekenen werd volledig voorbij gegaan. Bovendien werd de religie gebruikt om mensen te manipuleren en onder controle houden: ‘Als je … (vul maar in) wel of niet doet, ga je naar de hel!’ Het gevolg was dat mensen denken dat het wel goed zit als ze zich aan de regels houden of naar de juiste kerk gaan, maar niet beseffen dat ze hun heil bij Jezus moeten zoeken en zich afkeren van de wereld en hun oude leven. Het werd iets dat meer met de eigengerechtigheid te maken had dan met Gods rechtvaardigheid.

De mensen begonnen zich er tegen af te zetten. Velen keerden zich af van de gemeente, maar niet allemaal. Sommigen (her)ontdekten dat God een liefdevolle vader wilde zijn. Dat Hij Zelf als mens met de zonden had afgerekend en de mens door genade gered kon worden. Het enige dat nodig is, is geloof. ‘God houdt van je en het maakt niet uit wat je gedaan hebt’. En hoewel dat waar is, wordt er aan vaak voorbij gegaan dat God nog steeds heilig is en nog steeds zonde haat – niet om de mensen te pesten of om controle uit te oefenen, maar omdat zonde de mensen kapot maakt. En het gevolg is dat mensen, zelfs als ze zich ‘bekeren’ daarna in zonde blijven leven en ook hier geen afstand doen van de wereld en hun oude leven.

Waar ik ben opgegroeid onder religie en wettiscisme, een (te) sterke nadruk op Gods heiligheid en de christelijke plichten van de mens – en ik ben opgegroeid in een evangelische kringen – zie ik in mijn christelijke omgeving de nu een omslag waarbij de nadruk sterk op Gods liefde en genade is komen te liggen. Gods heiligheid en rechtvaardigheid dreigen daarbij uit het oog verloren te worden. En dat is niet onschuldig. De balans slaat door naar tolerantie en er beginnen zich new age denkbeelden en new age-gerelateerde dwalingen in de gemeente te nestelen. ‘Alles kan, alles mag.’ ‘Iedereen heeft zijn eigen waarheid.’ ‘Volg je hart.’ Men zet zich open voor allerlei ‘geestelijke ervaringen’. De gemeente lijkt steeds meer een feel-good-kerk te worden. Als het maar goed voelt. Wat is er eigenlijk gebeurd met het Woord van God, de Bijbel, als onfeilbare waarheid? Jezus ís de waarheid!

En daar zijn we terug bij de Persoon om wie het allemaal draait: Jezus Christus. Die geleden heeft, gestorven is, weer opgestaan en nu zit aan de rechterhand van God. Die Zijn leven gegeven heeft om ons mensen te verlossen van onze zonden en ongerechtigheid en maakt dat we weer recht voor God staan, als wij dat evangelie geloven. En Die van ons vraag om niet ons eigen hart, maar Hém te volgen.

Het kruis is de plaats waar Gods liefde en Gods rechtvaardigheid elkaar ontmoeten. God is rechtvaardig en daarom kan Hij geen zonden door de vingers zijn, maar omdat Hij ook liefde is koos Hij ervoor om zelf met de zonde af te rekenen zodat de mensen in Zijn nabijheid zouden kunnen komen.

Het kruis is hét bewijs van Gods liefde:
Romeinen 5:8: God echter bevestigt Zijn liefde voor ons daarin dat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren.

Het kruis is hét bewijs van Gods rechtvaardigheid:
Uit Romeinen 3:25 Hem (Jezus) heeft God openlijk aangewezen als middel tot verzoening, door het geloof in Zijn bloed. Dit was om Zijn rechtvaardigheid te bewijzen (…)

Uitgelichte afbeelding: Aaron Burden via Unsplash